PTSD Là gì? Nguyên nhân, Triệu chứng, Cách điều trị

Khoảng 5,2 triệu người Mỹ mắc PTSD mỗi năm, chiếm tỉ lệ 3,6% người trưởng thành ở Mỹ. và ước tính 7,8 triệu người Mỹ chịu đựng PTSD tại một số thời điểm trong cuộc đời của họ.

Vậy PTSD là gì? PTSD có nguy hiểm không? Cùng Oreni tìm hiểu qua bài viết dưới đây để có thể hiểu rõ thông tin cũng như cách phòng tránh bệnh PTSD hiệu quả.

1. PTSD- Rối loạn căng thẳng tâm lí sau chấn thương là gì?

Rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD) là một tình trạng sức khỏe tâm thần được kích hoạt bởi một sự kiện đáng sợ - trải qua hoặc chứng kiến ​​nó. Các triệu chứng có thể bao gồm hồi tưởng, ác mộng và lo lắng nghiêm trọng, cũng như những suy nghĩ không kiểm soát được về sự kiện này.

Sự kiện đau thương mà những người PTSD gặp phải có thể do tai nạn, chấn thương, thiên tai, tai nạn chiến tranh hoặc tấn công tình dục… Nhưng đôi khi sự kiện không nhất thiết phải là một sự kiện nguy hiểm. Ví dụ, cái chết đột ngột, bất ngờ của một người thân yêu cũng có thể gây ra PTSD.

Hầu hết những người mắc PTSD sẽ có cảm giác sốc, sợ hãi hay tức giận, căng thẳng mệt mỏi thậm chí đổ lỗi cho chính bản thân. Theo thời gian, hầu hết mọi người phục hồi sau điều này một cách tự nhiên. Nhưng những người bị PTSD không cảm thấy tốt hơn. Họ cảm thấy căng thẳng và sợ hãi rất lâu sau khi hết chấn thương. Trong một số trường hợp, các triệu chứng PTSD có thể bắt đầu muộn hơn. Chúng cũng có thể đến và đi theo thời gian.

PTSD - Rối loạn căng thẳng tâm lý sau sang chấn

2. Những triệu chứng thường gặp của bệnh PTSD

Những người bị PTSD thường trải qua cảm giác hoảng sợ hoặc sợ hãi tột độ sau khoảng thời gian từ 1 - 3 tháng sau khi diễn ra sự kiện. Nỗi đau khổ và sợ hãi sau trong khoảng thời gian này tương tự như lúc diễn ra sự kiện đau buồn đó.

Tuy nhiên trong một số trường hợp những trường hợp sẽ xuất hiện sau vài năm sau sự kiện. Thông thường một người mắc PTSD sẽ trải qua 4 giai đoạn khó khăn chính:

• Giai đoạn 1 - Hồi tưởng lại sự kiện đau buồn: Người bệnh thường có xu hướng sống lại sự kiện thông qua những ký ức không mong muốn và lặp đi lặp lại, thường dưới dạng những hình ảnh sống động và những cơn ác mộng. Có thể có những phản ứng dữ dội về cảm xúc hoặc thể chất, chẳng hạn như đổ mồ hôi, tim đập nhanh hoặc hoảng sợ khi được nhắc về sự kiện này.
• Giai đoạn 2 - Cảnh giác quá mức và né tránh: Người bệnh gặp khó khăn khi ngủ, cáu kỉnh và thiếu tập trung, dễ bị giật mình và thường xuyên đề phòng các dấu hiệu nguy hiểm.
• Giai đoạn 3 - Tránh nhắc nhở về sự kiện: Bệnh nhân thường cố tình tránh các hoạt động, địa điểm, con người, suy nghĩ hoặc cảm xúc liên quan đến sự kiện vì chúng gợi lại những ký ức đau buồn.
• Giai đoạn 4 - Cảm thấy tê liệt về mặt cảm xúc: Người bệnh thường mất hứng thú với các hoạt động hàng ngày, cảm thấy bị cắt đứt và tách rời khỏi bạn bè và gia đình, hoặc cảm thấy phẳng lặng và tê liệt về mặt cảm xúc. Đối với trẻ em mắc PTSD có thể bị chậm phát triển một số kỹ năng như tự chăm sóc bản thân, ngôn ngữ, khả năng bảo vệ bản thân hoặc phát triển hoạt động.

Những triệu chứng của bệnh PTSD

>> Xem thêm: Hướng dẫn massage giảm căng thẳng

3. Những đối tượng nào dễ mắc bệnh PTSD?

Có nhiều yếu tố gây ra bệnh PTSD đặc biệt là những người đã trải qua những kí ức đau buồn. PTSD lần đầu tiên gây chú ý và được nghiên cứu đối với cựu quân nhân với tên gọi “ Sốc vỏ đạn” hoặc “ Hội chứng căng thẳng sau chiến tranh”. Tuy nhiên hiện nay PTSD có thể xuất hiện ở bất kì đối tượng nào sau khi đã trải qua giai đoạn đau khổ, bạo lực đe dọa đến cái chết hoặc trấn thương tâm lí nặng nề.

Thống kê cũng cho thấy 10% phụ nữ trải qua PTSD vào một thời điểm nào đó trong đời, số liệu này là 5% so với nam giới. Phụ nữ cũng có nhiều khả năng bị tấn công tình dục và lạm dụng tình dục ở trẻ em, trong khi nam giới có nhiều khả năng bị tai nạn, chiến đấu, hành hung thể xác, thiên tai hoặc chứng kiến ​​cái chết hoặc thương tích. Những trường hợp dưới đây dễ có khả năng mắc bệnh PTSD:

• Phụ nữ có nhiều khả năng phát triển PTSD: Người từng bị xâm hại, lạm dụng tình đục hoặc các vấn đề liên quan.
• Đã từng bị chấn thương trong thời thơ ấu.
• Cảm thấy kinh hoàng, bất lực hoặc sợ hãi tột độ.
• Trải qua một sự kiện đau buồn kéo dài một thời gian dài.
• Có ít hoặc không có hỗ trợ xã hội sau sự kiện.
• Đối phó với căng thẳng thêm sau sự kiện, chẳng hạn như mất người thân, đau đớn. và thương tích, hoặc mất việc làm hoặc nhà.
• Có tiền sử bệnh tâm thần hoặc sử dụng chất kích thích.

Vì vậy, nhiều người trải qua các sự kiện đau buồn khác nhau. Theo thời gian, các triệu chứng của họ thường cải thiện và sau đó biến mất. Tuy nhiên, chỉ khi các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn, hoặc kéo dài hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm và cản trở hoạt động hàng ngày, thì chẩn đoán PTSD mới được đưa ra.

Đối với các cực quân nhân PTSD còn được hiểu là "Sốc vỏ đạn"

4. Kỹ thuật chuẩn đoán bệnh PTSD hiện nay

Khi bạn trải qua một điều gì đó mà bạn cảm thấy bị tổn thương, bạn có thể dễ dàng trải qua một số triệu chứng của PTSD sau đó, chẳng hạn như cảm thấy tê liệt hoặc khó ngủ. Điều này đôi khi được mô tả là một phản ứng căng thẳng cấp tính.

Nhiều người nhận thấy rằng các triệu chứng này biến mất trong vòng vài tuần, nhưng nếu các triệu chứng của bạn kéo dài hơn một tháng, bạn có thể được chẩn đoán là PTSD.

Để được chẩn đoán PTSD, bạn phải có tất cả các triệu chứng này trong ít nhất một tháng:

• Ít nhất một triệu chứng tái phát
• Ít nhất một triệu chứng tránh được
• Có ít nhất hai triệu chứng kích thích và phản ứng
• Có ít nhất hai triệu chứng nhận thức và tâm trạng

Chẩn đoán điều trị đối với một bệnh nhân gặp phải trình trạng PTSD

5. Các giai đoạn điều trị bệnh PTSD

Các phương pháp điều trị PTSD bao gồm tư vấn tâm lý và sử dụng thuốc hoặc kết hợp cả hai. PTSD ảnh hưởng đến mọi người theo cách khác nhau, vì vậy một phương pháp điều trị hiệu quả cho một người có thể không hiệu quả cho người khác. Nếu bạn bị PTSD, bạn cần làm việc với chuyên gia sức khỏe tâm thần để tìm cách điều trị tốt nhất cho các triệu chứng của bạn.

5.1. Liệu pháp tư vấn tâm lý

Trị liệu tâm lý được đưa ra nhằm giúp các bệnh nhân hiểu và đọc được các kỹ năng để kiểm soát các triệu chứng và phát triển các cách đối phó.

Liệu pháp điều trị PTSD gồm 3 mục tiêu chính:

• Cải thiện triệu chứng của bạn
• Hướng dẫn bạn kĩ năng đối phó
• Khôi phục lòng tự trọng của bạn.

Hầu hết các liệu pháp PTSD thuộc về liệu pháp hành vi nhận thức (CBT). Ý tưởng là thay đổi những suy nghĩ đang làm phiền cuộc sống của bạn. Điều này có thể xảy ra thông qua việc nói về chấn thương của bạn hoặc tập trung vào nguồn gốc của nỗi sợ hãi.

• Liệu pháp nhận thức hành vi: Đầu tiên bạn hãy kể về những sự kiện đau buồn sau đó ghi chép lại. Quá trình này giúp bạn kiểm tra cách bạn nghĩ về chấn thương của mình và tìm ra những cách mới để sống với nói.
• Liệu pháp tiếp xúc kéo dài: Nếu bạn đang tránh những điều nhắc nhở bạn về sự kiện đau buồn. Chuyên gia thể chất sẽ giúp bạn đối mặt với chúng, khi bắt đầu điều trị, bác sĩ trị liệu sẽ dạy bạn các kỹ thuật thở để giảm bớt lo lắng khi nghĩ về những gì đã xảy ra. Sau đó, bạn sẽ lập danh sách những điều bạn đã và đang tránh và học cách đối mặt với từng điều một.
• Giải mẫn cảm và tái xử lý chuyển động của mắt (EMDR): EMDR kết hợp liệu với liệu pháp tiếp xúc với một loạt các chuyển động của mắt có hướng dẫn giúp bạn xử lí kí ức đau buồn và thay đổi cách bạn phản ứng với chúng.
• Liệu pháp gia đình: Gia đình luôn là nguồn động lực lớn đối với người mắc PTSD, hãy trò chuyện và giải quyết những vấn đề này với họ.

Bác sĩ tư vấn tâm lý giúp bệnh nhân vượt qua được những khó khăn của bệnh

>> Xem thêm: Cách khắc phục triệu chứng mất ngủ

5.2. Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc được sử dụng dưới đây để điều trị bệnh PTSD:

• Thuốc chống trầm cảm: Những loại thuốc này có thể giúp giảm các triệu chứng trầm cảm và lo lắng. Chúng cũng có thể giúp cải thiện các vấn đề về giấc ngủ và khả năng tập trung. Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI) sertraline (Zoloft) và paroxetine (Paxil).
• Thuốc chống lo âu: Những loại thuốc này có thể làm giảm lo lắng nghiêm trọng và các vấn đề liên quan. Một số loại thuốc chống lo âu có khả năng bị lạm dụng, vì vậy chúng thường chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn.
• Prazosin: Trong khi một số nghiên cứu chỉ ra rằng prazosin (Minipress) có thể làm giảm hoặc ngăn chặn cơn ác mộng ở một số người bị PTSD.

Thuốc điều trị PTSD thường là thuốc chống trầm cảm, lo âu

6. Chế độ ăn uống và sinh hoạt cho người bệnh PTSD

Không có gì ngạc nhiên khi những người mắc PTSD thường có dấu hiệu có nguy cơ sức khỏe thể chất kém. Bao gồm hội chứng chuyển hóa, bệnh tim mạch, và tiểu đường. Ngoài ra, PSDT có liên quan đến rối loạn ăn uống dẫn đến căng thẳng, ăn uống theo cảm xúc và chất lượng chế độ ăn uống kém.

Một số lời khuyên ăn uống tốt cho sức khỏe tâm thần như sau:

• Ăn trái cây, rau, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt, quả hạch và hạt.
• Hạn chế ăn thực phẩm quá chế biến.
• Ăn thực phẩm bổ dưỡng cho mỗi bữa ăn chính và bữa ăn nhẹ.
• Bắt đầu nhỏ với những thay đổi bền vững.

Người mắc hội chứng PTSD cần có chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng

Chế độ sinh hoạt cho người mắc bệnh PTSD:

Các triệu chứng PTSD thường không hoàn toàn biến mất. Do đó, bạn có thể sẽ cần phải tiếp tục đối phó với các triệu chứng và các vấn đề mà chúng gây ra. Phục hồi là một quá trình liên tục và từ từ hàng ngày. Những thay đổi lối sống sau đây có thể giúp giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn:

• Giữ mối liên hệ thân thiết với gia đình và bạn bè.
• Bắt đầu một chương trình tập thể dục thường xuyên.
• Tham gia nhóm hỗ trợ và những người mắc bệnh PDST giống bạn.
• Tham gia các chương trình cai nghiện hoặc cai rượu (người mắc PDST thường có xu hướng sử dụng chất kích thích để giảm cảm giác lo âu)
• Thiết lập chế độ ăn uống và ngủ nghỉ hợp lý.

Kết luận

Hy vọng rằng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về PTSD là gì?. Bên cạnh đó, các bạn hãy luôn giữ cho mình một tinh thần thoải mái nhất cũng như suy nghĩ tích cực để có thể đối mặt với mọi tình huống trong cuộc sống nhé.

Ngoài ra chế độ sinh hoạt và luyện tập sẽ làm giảm đáng kể các triệu chứng của bệnh gây nên. Vì vậy để đáp ứng cho nhu cầu luyện tập cũng như chăm sóc sức khỏe hiện nay, tại Oreni chúng tôi cung cấp các sản phẩm như máy chạy bộ, ghế massage toàn thân phù hợp với mọi lứa tuổi cũng như mục đích sử dụng của gia đình bạn. Nếu có bất kì thắc mắc gì vui lòng liên hệ theo số Hotline 1800 1238 để được tư vấn và giải đáp tốt nhất nhé.

https://oreni.vn